พัฒนาการของน้องเพชร

[siravee]

เมื่อคืนเล่นสมมุติเป็นตัวนิทานเงาะป่ากัน พี่เพชรเล่นเป็นไม้ไผ่ แม่เล่นเป็นลำหับ น้องสาวเล่นเป็นซมพา ก้้เล่นกันประมาผรว่าไม้ไผ่ชวนให้ไปเที่ยวโลตัส ก็ถามว่าจะไปอย่างไร ลูกก็จะให้เดินไป แต่ แม่บอกเมื่อย ขอปั่นจักรยานไป ลูกก็ บอกได้ พร้อมทำท่าปั่นจักรยานไป แม่แกล้งยางแบน ,ลูกก็ไปหยิบตุ๊กตามาบอกเป็นช่างซ่อม เอามาทำท่าสูบลมยาง จากนั้นก้พากันไปถึงโลตัสเอารถจอด แม่บอกจะไปทำอะไรที่โลตัส
ลูกก็บอกไปซื้อ CD เพลง จนพากันจ่ายเงิน ออกมาขับรถกลับ มาบ้านกินข้าว.......เล่นกันไปได้ประมาณหนึ่ง แม่ก็เริ่มใส่มุขเพิ่มว่ามีคน เอาระเบิดมาโยนใส่ โดนพี่เพชร ก้แกล้งโยนลูกบอล ใส่เบาๆ ปรากฏว่า ,ลูกหันมาทำท่าตกใจ พร้อมกับเปิดดูตรงที่โดนบอล .....
พี่เพชร " ทำไมโดน ระเบิด " ทำเสียงงอแง
แม่ " พี่เพชรไม่ชอบโดนระเบิด เพชรตกใจเลย " แม่พยายามมองว่าลูกรู้สึกอย่างไร แล้วก็พยายามสะท้อนคะ
พี่เพชร " ฮือๆๆ ทำไมโดนระเบิด ฮือๆๆๆๆๆๆ " ร้องไห้มากๆ แม่ก็เข้าไปกอด ความรู้สึกแม่ตอนนั้นก็ตกใจเหมือนกัน ว่า ลูกคงตกใจมากๆๆ
เพราะโดยปกติจะเล่นบทที่ตัวเองโดนบุกไม่ค่อยได้
แม่ " โอ๋ ๆๆๆ ตกใจมากๆ เลย เพชรไม่ทันตั้งตัวเลย "
พี่เพชร " ใครปาระเบิด "
แม่ " ก็สัตว์ใจร้าย มันปามาไงตอนที่เราเล่นสมมุติกัน "
พี่เพชร " ไหน ๆๆๆๆ "แม่ชี้ไปที่ตุ๊กตาตัวหนึ่ง
แม่ " สมมุติว่าเป็นตัวนั้นแล้วกัน "
พี่เพชร " ทำไมต้องโดนระเบิด ให้สัตว์ประหลาดใจดี "
แม่ " โอ๋ๆๆๆ เพชรไม่อยากเล่นปาระเบิด "
พี่เพชร " ฮือๆๆๆ ให้สัตว์ประหลาดใจดีมาปลอบหน่อย "พี่เพชรวิ่งไปหยิบตุ๊กตาตัวนั้นมาส่งให้แม่ แล้วก็มาซบแม่
แม่ " โอ๋ๆๆๆ พี่เพชร " รับเอาตุ๊กตาตัวนั้นมาซบที่ด้านหลังลูกลูบหลังให้ พี่เพชรเริ่มหยุดร้องลง
พี่เพชร " ทำไมโดนระเบิด "
แม่ " นั่นสิ ทำไม โดนหนอ ...."
พี่เพชร " ให้แม่ตอบ "
แม่ " แม่คิดไม่ออก ช่วยคิดหน่อย "
พี่เพชร " แม่คิดออก "
แม่ " สงสัยตอนที่พี่เพชรเผลอมั้ง "
พี่เพชร " ตอนเผลอเหรอ "
แม่ " ใช่ไหมละ "
พี่เพชร " ฮือๆๆๆๆ ทำไมโดนระเบิด " เริ่มร้องอีกครั้ง
แม่ " โอ๋ๆๆๆ ไม่ชอบเล่นแบบนี้เลย "
พี่เพชร " ทำไมน้องไม่โดนระเบิด " ชี้ไปที่น้องพราวที่นั่งอยู่ใกล้ๆ
แม่ " เออใช่ จริงด้วย ทำไมไม่โดนระเบิด "
พี่เพชร " ให้น้องโโนระเบิดด้วย "
แม่ " จะเล่นสมมุติต่อเหรอ "
พี่เพชร " เล่น ให้ซมพาโดนระเบิด"ว่าแล้วก็วิ่งไปหยิบลูกบอลมาแตะตัวน้อง น้องก็รับมุขทันทีนอนสลบ แล้วก็ไล่มาแตะตัวแม่ และตุ๊กตาอีกหลายตัว ก้พากันนอนบาดเจ็บเรียงกัน........
พอ มานั่งพิมพ์ทบทวนดู ก็เลยสงสัยว่าตอนที่แม่ทำงานอารมณ์นี้ ต้องชัดเจนว่าเราเป็นแม่ไม่ใช่ตัวละครใช่ไหมคะ ส่วนการสะท้อนอารมณ์เราถามได้ไหมว่าเพชรกลัว หรือตัวละครกลัว เพื่อจะได้แยกระหว่างจริงกับสมมุติ.......แต่จากเหตุการณ์นี้แม่ได้เห็นสีหน้าท่าทางตกใจของลูกที่ชัดมากๆ มีการเปิดตรวจสอบดูว่าเป็นแผลจริงไหมด้วยคะ

แม่ "

[กิ่งแก้ว]

ดิฉันไม่คิดว่าน้องเพชรพร้อมที่จะเล่น theme ที่มีการทำลาย เสียหาย หรอกนะคะ

เพราะระดับการเล่นสมมุติของเขายังไม่สูง และไม่หลากหลายมากนัก ดิฉันจะอธิบายรายละเอียดให้ฟังพร้อมกันวันเสาร์นี้ค่ะ


ถ้าอยากรู้จริง ๆ ว่าเล่นได้ไหม ให้เริ่ม เบา ๆ แบบ ฝนตก เปียก โคลนเปื้อน สีหกใส่ก่อน

ถ้าทนได้ ความรุนแรงจึงค่อย ๆ เพิ่มขนาด

ถ้าเป็นไปได้ ควรเตือนให้รู้ตัว เช่น เขาถืออะไรมาน่ะ เอ้ามันลอยมาแล้ว อย่างนี้เป็นต้น

ถ้าลูกแก้ปัญหาไม่ได้ ตัวละครของแม่ ต้องรีบเข้าช่วยในเชิงการเล่นสมมุติ เช่น อย่างกรณี สีเปือน อาจจะให้ตัวเลือกเป็น ผ้าเช็ด หรือน้ำล้าง เป้นต้น

[กิ่งแก้ว]

ได้รับ DVD แล้ว คุณแม่อยากให้ดูคลิบไหนคะ

[siravee]

เรียน คุณหมอกิ่งแก้ว
ขอเป็นแผ่นที่ 1 ก็ได้คะ เรื่องผีน้อย คะ......
จริงๆ แล้วก็มีที่อยากจะได้คำแนะนำ อยู่หลายตอนที่ส่งไปคะ อย่างแผ่นที่ 2 จะเป็นตอนที่กำลังจะเริ่มเล่น สมมติ
แล้วพี่เพชรอยากได้ไม้บรรทัดของน้องพราว คุณแม่ก็ พยายามเป็นผู้ประสาน จน นำพาเข้าสู่การเล่นสมมติได้อีก
แต่พอมาดูย้อนหลัง ก็เลยชักไม่แน่ใจว่า เราได้สร้างกระบวนการคิดให้ลูก หรือเป็นแม่คิดหมดคะ
อีกประเด็นในเรื่องการเล่นสมมติแบบต่อสู้ สังเกตว่าลูกจะสู้แต่ก็จะมีท่าที หวาดกลัว แต่พอแม่ค่อยๆให้ทางเลือก
ก็จะสามารถเล่นได้คะ แม่ก็เลยเหมือนเล่นแบบคล้ายๆมีแผนเหมือนกัน ว่าจะให้ลูกค่อยๆสู้ไปได้ทีละนิด ทีละนิด
ก็เลยได้อัดแผ่นที่ 3 คะ
ก็สรุปเป็นว่า ขอความกรุณาให้ คุณหมอช่วยดูแผ่นที่ 1 เรื่อง ผีน้อย นะคะ ขอบคุณคะ

[กิ่งแก้ว]

เรียนแม่น้องเพชร ตกลงค่ะ เอาคลิบนี้เป็นหลัก หากมีเวลาค่อยสุ่มเลือกคลิบอื่น

ถือโอกาสตรงนี้บอกกล่าวผู้ปกครองที่เข้ามาอ่านกระทู้นี้ด้วยค่ะว่า ปกติดิฉันไม่ได้รับดูคลิบ ยกเว้นในกรณีมีการเรียนรู้แบบกลุ่ม เช่น กิจกรรมเก็บตกรายละเอียด หรือกิจกรรมของกลุ่มผู้ปกครองต่างจังหวัด

[siravee]

ขอบพระคุณคะ....จะรอคำแนะนำนะคะ
แล้วพบกันที่ อุบลฯนะคะ

[siravee]

หลังการอบรมเมื่อ 14 - 15 กค.ที่ผ่านมา กลุ่มครอบครัว FT ที่อุบลฯ ของเรา ก็มาประชุมกลุ่ม
สรุปบทเรียนที่ได้ในแต่ละครอบครัว เมื่อ 29 ก.ค. พวกเราได้ประโยชน์มากมาย
โดยมีครูเป้ที่น่ารัก และแสนดีเป็นผู้สรุป เนื้อหาใจความออกมาเป็นเล่มน่ารัก เพื่อให้เราได้ทบทวนกัน....
ขอขอบคุณครูเป้ที่น่ารักและทุ่มเทให้กับลูกๆของเรา
ส่วนตัวดิฉันเองก็ พยายามที่จะกระตุ้นและเสริมพลังความสนุกให้กับตนเอง ตั้งสติและสงบตนเองให้ได้
กับสิ่งเร้าที่มารบกวน ทำให้การเล่นกับลูก ช่วงที่ผ่านมาพัฒนาได้ไม่ดีเท่าที่ควรคะ
แต่เมื่อคืนที่ผ่านมาได้มีโอกาสทำงานอารมณ์กับลูกแบบเดี่ยวๆคะ.................
เรื่องของเรื่องกำลังก็เริ่มทำงานอารมณ์กันมาตั้งแต่ลูกรู้สึกหงุดหงิดไม่พอใจที่ CD การ์ตูนเบ็นเท็นจบเร็ว
ก้จะเฝ้าถามกับแม่ว่าทำไมมันจบเร็ว แม่ก็ทำงานสะท้อนความรู้สึกลูก " เออ จริงด้วย คนกำลังสนุก จบเร็วจัง " อะไรประมาณนี้คะ
ก็ทำงานเรื่องนี้อยู่นานเกือบ 30 นาที จนเริ่มชวนกันเล่นสมมุติกันอยู่โดยมีน้องสาวเล่นด้วย ออกแอ็คชั่นตีลังกา กลิ้งไปมาบนที่นอนพากันเล่นเป็นเบ็นเท็น พอดีเท้าน้องมาเชี่ยวที่ศรีษะ แต่ไม่โดน แม่สังเกตว่า พี่เพชรหยุดชะงักหันมาทันที
(สมองแม่คิดแล้วว่า ประชุมกลุ่มเราพึ่งพูดกันว่า ลูกของเรามีปัญหาการประเมินสถานการณ์ จะเห็นภาพช่วงสั้นๆ งานนี้มีโมโหแน่ๆ ) ก็เป็นจริงพี่เพชร ลุกขึ้นจะวิ่งเข้าหาน้อง แม่รีบคว้าเข้ากอด " เพชรโมโห น้อง"
พี่เพชร " เพชรจะตีน้อง "
แม่ " เพชรโมโหอยากตีน้อง " น้องสาวเริ่มหน้าเสีย
แม่ " พราวแม่คุยกับพี่ก่อนนะ หนูไม่ได้ตั้งใจชนพี่แม่รู้ " ลูกสาวพยักหน้า
พี่เพชร " เพชรจะตีน้อง แม่ไม่ต้องมากอดเพชร "
แม่ " เพชรโมโหที่น้องชน แม่รู้ อยากตีน้อง "
พี่เพชร " แม่นั่งเลย นั่งเฉยๆ "
แม่ " เพชรโมโหมากเลย " หันไปเห็นน้องสาวเริ่มหน้าเสียมากขึ้น
แม่ " น้องพราว หนูลงไปหาคุณยายก่อนนะลูก พี่กำลังโกรธ เดี๋ยวแม่คุยกับพี่ก่อนนะ " วันนี้โชคดีที่ลูกสาวยอมออกไปหายาย
จึงได้อยู่กับพี่เพชรสองคนต่อ
พี่เพชร " เพชรจะลงไปตีน้อง "
แม่ " เหรอๆ โกรธเนอะ จะลงไปตีเลย แล้วจะทำอะไรอีก "
พี่เพชร " จะโยนน้องออกไปนอกบ้าน ให้พี่หมอกิมจับ ลงถังขยะ แล้วก็ปลูกเป็นต้นไม้เลย "
แม่ " ไหนๆ ทำอย่างนี้ใช่ไหม " จับตุ๊กตามา " เอาตัวนี้เป็นน้องพราวแทนได้ไหม "
พี่เพชร " ได้ ๆ " แม่ " แล้วเพชรจะทำยังงั้ยถึงจะหายโกรธ "
พี่เพชร ก็ทำท่าจับเอาไปโยน เหยียบๆๆๆ แล้วก้พูดไปด้วย จะจับไปโยนลงกระถางปลูกเป้นต้นไม้ แม่ก็เอาตุ๊กตามาทำท่าตามที่
ลูกพูดแล้วก้ถามต่อไปเรื่อยๆ จนลูกบอกเอามากัดกิน เอาให้ลอยขึ้นสวรรค์ไปอยู่กับนางฟ้า
แม่ " เป็นงั้ย หายโมโหหรือยัง "
พี่เพชร " ยังไม่หาย "
แม่ " แล้วต้องทำยังงั้ย "
พี่เพชร "เพชรจะลงไปจัดการน้อง จะดึงผมให้หัวโล้นเลย"
พร้อมกับวิ่งไปที่ประตู แม่ก็เลยต้องไปขวางไว้พร้อมกับนั่งลงให้อยู่ระดับ้ดียวกับลูก
แม่ " พี่เพชรจะไปจัดการดึงให้น้องหัวโล้นเลย แล้วจะทำอะไรอีก"
พี่เพชร "ขว้างออกไปนอกบ้าน ให้ตกถังขยะเลย แม่ออกไป ไม่ต้องมาขวาง แม่นั่งรออยู่นี่เลย "
ก็จะประมาณนี้กันอยู่เกือบ 30นาที ตอนนั้นแม่ก็ประเมินได้ว่าลูกโกรธและโมโห แต่ก็ยังสื่อสาร
มีทั้งพยายามจะแสดงออกในระดับพฤติกรรม แม่ก็พยายามดึงมาสู่สัญญลักษณ์ แต่ก็ยังสลับไปมา
อารมณ์แม่ตอนนั้น ก็ดีใจที่เห็นลูกยังสื่อสารเป็นเรื่องราว มีการคิดจัดการกับแม่ที่เป็นอุปสรรคขัดขวาง
ไม่ให้ไปตีน้อง แต่ก็แสดงว่า แม่ยังไม่ทำตัวเป็นพวกที่จะไปจัดการกับน้องเพียงพอใช่ไหมคะ
ตอนที่ลูกพูดจะจัดการน้องแรงๆ แม่ก็พยายามเตือนตัวเองว่า ไม่ใช่เรื่องจริง ลูกเพียงระบายอารมณ์
ยังไม่ต้องชี้ถูกผิด
แต่ตอนที่จะจบ แม่ก็พยายามคิดอยู่เหมือนกันว่าจะลงยังงั้ย เหตุกับกลายเป็นว่า
แม่ " พี่เพชร หายโกรธ หรือยัง " พี่เพชร " หายแล้ว จะไปหาน้อง " แล้วก็วิ่งลงมาหาน้อง
แต่คุณยายนั่งบังให้น้องแอบอยู่ข้างหลัง เลยกลายเป็นเล่นซ่อนหา เมื่อหาเจอก็หัวเราะตลกกันใหญ่เลย
แล้วแม่ก็ถามพี่เพชรต่อหน้าน้องว่า " พี่เพชรหายโกรธน้องหรือยัง "
พี่เพชรตอบด้วยสีหน้ายิ้ม " หายแล้ว " แม่ " น้องพราวพี่รู้หนูไม่ตั้งใจ พี่หายโกรธแล้ว " น้องพราวก็ยิ้ม
แล้วพี่น้องก็ชวนกันไปห้องนอนก็เล่นสมมติต่อคะ

[กิ่งแก้ว]

ขาดสิ่งสำคัญ ไป คือ ภาษาท่าทางของการกำกับวินัย

ภาษาที่ใช้เป็นภาษาของความเป็นพวกเดียวกัน และเข้าใจ เพียงอย่างเดียว

แม่รีบคว้าเข้ากอด " เพชรโมโห น้อง"
พี่เพชร " เพชรจะตีน้อง "

แม่ "เพชรโมโหอยากตีน้อง " (เสียงและท่าทางแสดงความเข้าใจ)

แม่ "โมโหได้ แต่ดีไม่ได้ลูก" ตรงนี้ต้องเคลื่อนเข้าขวาง

เพื่อยืนยันว่า ถึงแม่เข้าใจ แต่ฝ่าด่านแม่ไปไม่ได้

การกระทำเช่นนี้ แม้ว่าอาจจะทำให้เพชรโมโหมากขึ้นเล็กน้อย แต่ลึก ๆ เขาก็จะสบายใจขึ้นที่รู้ว่า "กรอบกำกับวินัย" ของเขามั่นคง น้องก็จะเข้าใจได้มากกว่าคำพูดว่า แม่ก็ปกป้องเขาด้วย

จากนั้น ก็ปรับท่าทีเป็นพวกเขาอีกครั้ง

พี่เพชร " เพชรจะตีน้อง แม่ไม่ต้องมากอดเพชร "
แม่ " เพชรโมโหที่น้องชน แม่รู้ อยากตีน้อง "
ตรงนี้น่าจะเป็น "ได้ ได้ แม่ไม่กอด แต่เพชรตีไม่ได้ลูก"

พี่เพชร " แม่นั่งเลย นั่งเฉยๆ "

แม่ " เพชรโมโหมากเลย " หันไปเห็นน้องสาวเริ่มหน้าเสียมากขึ้น
ตรงนี้น่าจะเป็น "นั่งเฉย ๆ นั่งตรงไหนล่ะ"

ถ้าเขายืนยันจะตี หรือปราดเข้าไป ก็ต้องขวาง

ตรงนี้ต้องซ้อมให้ชำนาญนะคะ

เพราะวันหลังการพูดเรื่องจะตีน้อง จะทำร้ายร้อง

ก็จะต้องถูกจำกัดว่า ตรงไหนพูดได้ กับใครพูดได้

ไม่งั้นมีผลเสียจากเสียงสังคมค่ะ

ส่วนการเล่นกับสื่อสัญลักษณ์แทนน้องนั้น ดิฉันไม่เคยทำ เพราะเกรงว่าเด็กจะใช้ผิดบริบท ใช้ข้าวของใกล้มือ

มักจะให้เขากำมือแน่น ๆ หรือเอามือตัวเองยันกันมากกว่าค่ะ

[siravee]

ขอบคุณคะสำหรับคำแนะนำ
เพราะตัวแม่เองก็รู้สึกสับสนตอนที่ลงมือทำเหมือนกันคะ ว่าควรใช้ตุ๊กตามาแทนตัวน้องแล้ว
ให้พี่เพชรระบายอารมณ์ไหม..................
ในส่วนการกำกับวินัย ก็เริ่มทำเหมือนกันคะ ลืมเขียนไป ในเรื่อง " แม่รู้เพชรโกรธ แต่ตีน้องไม่ได้ "
ตรงนี้พอพูดก็สังเกตุ ได้จริงๆ ว่าพี่เพชรก็จะมีอารมณ์เพิ่มมากขึ้น จริงๆ
แสดงว่า ถ้าเมื่อลูก แสดงคำพูด และท่าทางที่ทำร้ายน้อง แม่ก็ต้องกำกับวินัยอย่างแน่ชัดทุกครั้ง ถูกแล้วใช่ไหมคะ
ถึงแม้จะทำให้ลูกมีอารมณ์รุนแรงขึ้น ทั้งนี้ แม่ต้องแสดงท่าที่รับรู้และเข้าใจความรู้สึก ของลูกด้วย อย่าใช้ท่าทีหรือนำเสียงที่ดุเกินไป ถูกแล้วใช่ไหมคะ....... จะพยายามต่อไปคะ

[กิ่งแก้ว]

ช่วงนี้ยอมรับคำพูด แต่ไม่ยอมรับการกระทำ

เช่น เพชรพูดว่าอยากตีน้อง แล้วแม่แสดงความเข้าใจ

แต่ถ้าเพชรขยับตัว ทำท่าจะพุ่ง

แม่ต้องขยับร่างกายตอบทันทีด้วยภาษาท่าทางว่า ไม่ได้

หากเขาไวเสียง ก็เพิ่มท่าทางแทน เช่น สั่นหน้า ชี้นิ้ว จุ๊ ๆ

ตรงนี้จะทำยากสักหน่อย เพราะต้องอาศัยปฏิกริยาที่ไวต่อการเปลี่ยนแปลงของเขา

เริ่มที่ใจค่ะ ต้องใช้ความรู้สึกว่าอยากช่วย อยากเข้าใจ แต่จำเป็นต้องห้าม

หากมัวแต่คิด จะทำไม่ทันค่ะ