วัยรุ่นแอสเพอร์เกอร์กับการควบคุมอารมณ์ค่ะ

[sudtida]

รบกวนสอบถามเรื่องการควบคุมอารมณ์ไม่ได้ของลูกชายวัย 17 ปีค่ะ หมอบอกว่าเค้าเป็นแอสเพอร์เกอร์ปลายๆ มีอาการย้ำทำ ชอบทำซ้ำๆ แต่ถ้าไม่สนิทจะไม่ทราบว่ามีอาการค่ะ รวมๆ จะเหมือนปกติทั่วไป แต่เค้าชอบแสดงอารมณ์แบบโอเวอร์ เวลาปกติสามารถควบคุมอารมณ์ได้ดี อดทนต่อแรงกดดัน หรือต่อว่าจากครูได้ ตอนอยู่ป.6 เคยเกิดเรื่องตีกับเพื่อน เค้าควบคุมอารมณ์รุนแรงไม่ได้ สาเหตุมาจากเพื่อนเคยเห็นเค้ายอมให้รังแก เลยมาระบายอารมณ์ใส่เค้า เค้าก็เลยระบิดอารมณ์ออกมาจนเค้าบอกว่าเค้าจำอะไรแทบไม่ได้ คือโกรธมาก ผ่านมาเกือบ6 ปี ก็เกิดเหตุลูกไปเรียนพิเศษบ้านครู เค้าเถียงเรื่องบทเรียนกับครูที่สอนพิเศษ ครูโมโหเอากระดาษปาใส่หน้าเค้า และพูดว่าเค้าตลอดจนเค้าโมโห แล้วก็สติแตก โมโหทำท่าจะทำลายของ แต่พอเหตุกราณ์จบลงเค้าเศร้าเสียใจ โทษตัวเองที่ควบคุมอารมณ์ไม่ได้ ซึ่งผ่านมาเกือบ 6ปี ลูกไม่เคยเป็นอย่างนี้เลย เค้าจะเป้นแบบนี้ในตอนที่เค้าถูกต้องจนมุมประมาณนั้น ที่ผ่านมาเราก็คอยดูแลเค้าด้วยการเลี้ยงดูแบบใกล้ชิดและคิดบวกทำบวกกับลูก จนลูกควบคุมอารมณ์ได้ดี อดทนได้ดี ไม่คิดว่าจะเกิดเหตุแบบนี้ ปีหน้าจะเข้ามหาลัยก็กลัวค่ะ ว่าถ้าเค้าเจอเหตุกราณ์แบบที่ไปบ้านครูแล้วจะเป็นอีกไหม ถ้าเจอคนมากดดันหรือยั่วยุ เพราะลูกต้องไปอยู่สังคมใหม่ กลัวว่าจะเกิดปัญหาค่ะ และไม่เข้าใจว่าทำไมจู่ๆ ถึงได้เป็นขึ้นมาได้ค่ะ ขอบคุณค่ะ

[กิ่งแก้ว]

ดิฉันคาดเดาว่า คุณแม่น่าจะยังไม่ได้ศึกษาพัฒนาการด้านอารมณ์โดยละเอียด

เลยรู้สึกว่าที่เล่ามา ยังมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนหลายอย่าง ซึ่งต้องทำความเข้าใจกันก่อน

การส่งเสริมพัฒนาการซึ่งเน้นพัฒนาการด้านอารมณ์ในแบบของ DIR/ฟลอร์ไทม์ ต้องชัดเจนในหลักการ

เราจะเริ่มด้วย "วิธีการ" แก้ไขปัญหาไม่ได้

เริ่มต้น

1. ที่เรียกว่า "มีอาการย้ำทำ ชอบทำซ้ำๆ" แสดงถึงพัฒนาการติดขัดของพัฒนาการขั้น 4 การแก้ปัญหา ซึ่งในที่นี้คือการคลี่คลายความวิตกกังวลของตัวเอง เนื่องจากบอกความรู้สึกของตัวเองไม่ได้ ระบายความเครียดเป็นภาษาพูด ซึ่งเป็นพัฒนาการขั้น 5 ไม่ได้

2. "แต่เค้าชอบแสดงอารมณ์แบบโอเวอร์" หมายถึงการปรับแต่งอารมณ์ด้วยภาษากายของพัฒนาการขั้น 3 ยังทำได้ไม่ดีนัก

3. "ตอนอยู่ป.6 เคยเกิดเรื่องตีกับเพื่อน เค้าควบคุมอารมณ์รุนแรงไม่ได้ สาเหตุมาจากเพื่อนเคยเห็นเค้ายอมให้รังแก เลยมาระบายอารมณ์ใส่เค้า เค้าก็เลยระบิดอารมณ์ออกมา"

สิ่งสำคัญที่สุดตรงนี้ ที่ต้องทำความเข้าใจ คือ "การระเบิดอารมณ์ของเด็กที่ไม่เคยโกรธ ยอมเพื่อนมาตลอด" คืออะไร ...............

คำอธิบายของพัฒนาการด้านอารมณ์ตามแนวทาง DIR/ฟลอร์ไทม์ อธิบายว่า พฤติกรรมของเด็กคือการระเบิดอารมณ์โกรธ ของเด็กยังไม่เคยโกรธ เพราะโกรธไม่ได้ ระบบสมองไม่รองรับความรู้สึกนี้ กลัวที่จะโกรธ ไม่กล้าโกรธ เมื่อไรที่อารมณ์ขึ้นไปแตะกับสวิทซ์โกรธ เด็กสับสวิซท์ไปหาโหมดเสียใจ เศร้าใจ หรือทำอะไรซ้ำซากแทน

ไม่ใช่เกิดจาก "ผ่านมาเราก็คอยดูแลเค้าด้วยการเลี้ยงดูแบบใกล้ชิดและคิดบวกทำบวกกับลูก จนลูกควบคุมอารมณ์ได้ดี อดทนได้ดี"

แล้วก็มาถึงปัจจุบัน "เค้าเถียงเรื่องบทเรียนกับครูที่สอนพิเศษ ครูโมโหเอากระดาษปาใส่หน้าเค้า และพูดว่าเค้าตลอดจนเค้าโมโห แล้วก็สติแตก โมโหทำท่าจะทำลายของ แต่พอเหตุกราณ์จบลงเค้าเศร้าเสียใจ โทษตัวเองที่ควบคุมอารมณ์ไม่ได้"

ความทุกข์ของเขาตอนนี้ นอกจากทุกข์จากการควบคุมความโกรธไม่ได้แล้ว ยังทุกข์จากการแบกรับความคาดหวังของผู้ใหญ่ ที่คิดตามอายุตามใบเกิด และเวลาของการเข้ามหาวิทยาลัยด้วย

ก็ให้ความเห็นว่าพัฒนาการแบบองค์รวมอันมีอารมณ์เป็นตัวขับเคลื่อนของเขา ยังห่างกว่าความเป็นวัยรุ่นอายุ 17 ปี มากนัก

ไม่ทราบว่าคุณแม่จะเห็นด้วยไหม

ถ้าเห็นด้วย ดิฉันแนะนำให้ทำความรู้จัก "ตัวจริง" ของลูกเสียก่อน ว่า "คนข้างใน" ที่อยู่ในร่างกายของวัยรุ่นน่ะ จริง ๆ แล้วเค้าอายุเท่าไรกันแน่

[sudtida]

ขอบคุณมากค่ะ ไม่ทราบพอจะมีคำแนะนำในการที่เราจะเข้าใจอารมณ์ลูกหรือดูแลเค้าอย่างไรบ้างค่ะ ปกติเค้าจะเป็นเด็กที่รับผิดชอบต่อตัวเอง เรื่องเรียนก็เอาใจใส่ ดูแลตัวเองได้ดี เหมือนเด็กทั่วๆ ไป อยู่ร.ร.ก็ไม่มีปัญหาค่ะ เป็นลูกที่น่ารักค่ะ เพียงแต่คุณแม่ไม่เข้าใจว่าเหตุกราณ์ที่บ้านครูจริงๆ แล้วเกิดจากอะไร และคุณครูก็โทรมาคุยว่าลูกน่าเป็นห่วงที่อารมณ์รุนแรงขนาดนั้น แต่ไม่พูดถึงสาเหตุที่ทำให้เค้าโกรธขนาดนั้นค่ะ
ขอบคุณมากค่ะ

[กิ่งแก้ว]

ที่ว่าเดิมนั้น "ลูกเป็นเด็กดี" หมายความว่าอะไรคะ

แปลว่า เชื่อฟัง ว่านอนสอนง่าย เข้าใจเหตุและผล ไม่โกรธใคร หรือเปล่า

เวลาอยากได้อะไร ไม่ตื๊อ เข้าใจเหตุผลที่แม่อธิบายหรือเปล่า

ถ้าใช่........ คุณแม่มีงานต้องทำอีกเยอะเชียวแหล่ะค่ะ

ดิฉันไม่มีสูตรแก้ปัญหาทางอารมณ์โดยเฉพาะหรอกค่ะ

ที่นี่พัฒนาเด็กตามปกติ

เด็กปกติที่รู้จักแสดงอารมณ์ ความรู้สึก กลัวเป็น เสียใจเป็น โกรธเป็น น้อยใจเป็น อิจฉาเป็น

อยากได้อะไร ต้องสามารถยืนยันตื๊อเอาเป็นเอาตาย แม้ว่าผู้ใหญ่จะไม่เห็นด้วย

ดื้อ ปฏิเสธ ยืนยัน หากไม่ต้องการอะไร แม้ในเรื่องดีงาม ที่ผู้ใหญ่เห็นชอบ

รู้ใจตัวเอง รู้เหตุผลของตัวเอง ก่อนเหตุผลของคนอื่น

บอกได้ว่าโกรธแม่ เพราะอะไร เกลียดเพื่อน เพราะอะไร

ก่อนที่จะเชื่อฟัง รู้ควรไม่ควร กตัญญู เสียสละ และให้อภัยเป็น

ถ้าข้ามมาบันทัดสุดท้ายก่อนบันทัดต้น ๆ ล่ะก็

แสดงว่าบันทัดสุดท้ายเป็นภาพลวงตาค่ะ

ว่าแต่ว่าตอนนี้เขาอยู่บันทัดไหนแล้วล่ะคะ